YUSUF KEMAL TENGİRŞžEK

YUSUF KEMAL TENGİRŞžEK (1878-1969)

Babası Durağan – Çampaşasakzı köyünden Hasan Raci, annesi Boyabat Eşrafından Hacı Yusuf’un kızıdır.
Yusuf Kemal, babası İstanbul’da bulunduğu sırada 1879 yılında, kendi ifadesi ile, karpuz mevsiminde Boyabat’ta doğmuştur.Babası çeşitli yerlerde kadılıklarda bulunmuş, o, daha çok annesinin yanında ve o’nun eğitim ve tesiri altında kalmıştır.
Babasının kadı bulunduğu, Taşköprü rüştiyesini birincilikle bitirmiş, İstanbul’da bulunan ağabeyisinin yardımı ile de paralı olan “Nümunel Terakki” okuluna kaydolmuştur.Sınıfının birincisi olan Yusuf Kemal’den okul idaresi bu başarısına karşılık ücret almamıştır.Daha sonraları içinde asker olma hevesi ateşlenmiş, 1891 yılında Fatih Askeri Rüştiyesi dördüncü sınıfına girmiştir.
Kuleli Askeri Lisesinin son sınıfında iken, av esnasında, bir dereden geçerken tüfeği patlamış, eli ve parmakları yaralanmış, verilen rapora göre de Tıbbiye İdadisine nakledilmiştir.
Askeri tıbbiyede parmaklarında bir hareket görülmediğinden ve siyasi işlere de karıştığından okuldan çıkarılmıştır.
Tahsilden ayrılan Yusuf Kemal memleketi olan Boyabat’a dönmüş, bir müddet maliyede memurluk yapmıştır.O’nun sönmeyen okuma hevesi çevresinin ilgisini çekmiş, yakınlarının yardımı ile İstanbul’a giderek hukuk tahsiline başlamıştır.
Tahsilini bitiren ve İstanbul’da avukatlık eden Yusuf Kemal, az zamanda iyi para kazandığını hatıratında anlatır.
İkinci Meşruiyetin ilanı ile Kastamonu’dan Milletvekili seçilmiş, 31 Mart Vakasından sonra Fransa’da doktora yapmış, ikinci doktorasını yapmak üzere ingiltere’de bulunduğu sırada İkinci Dünya Savaşı başladığından Türkiye’ye dönmüştür.
Bir eli sakat olduğu için silah altına alınmamış, Adliye Nazırlığında memuriyete girmiş, burada müsteşarlığa kadar yükselmiştir.Son Osmanlı meclisine yine Kastamonu’dan milletvekili seçilmiştir.Bu meclisin kapatılması ve üyelerinin yakalanarak Malta’ya sürgün edildiği sırada Ankara’ya geçmiş ve İlk Büyük Millet Meclisi Hükümetinde İktisat Bakanı Olmuştur.
Atatürk tarafından Rusya’ya gönderilen Yusuf Kemal, Moskova Anlaşmasını imzalamış, Türkiye’ye silah ve para temininde hizmeti görülmüş ve Hariciye Bakanı olmuştur.İstiklal Savaşı sonuna kadar bu bakanlıkta bulunmuş, İsmet Paşa’nın Lozan’a, Hariciye Bakanı Olarak Gitmesi için Bakanlıktan istifa etmiştir.
Cumhuriyet devrinde bir ara Adalet Bakanlığında bulunmuş uzun yıllar iktisat profesörlüğü yapmıştır.
1946 seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Sinop milletvekili seçilerek meclise girmiştir.Millet Partisinde çalışmış, Kurucu meclisin en yaşlı üyesi olmak şerefini kazanmıştır.
Yurda ve millete bir sürü hizmetten sonra (1969) yılında İstanbul’da vefat etmiştir.Evli, çocuksuzdur.